مقدمه
مدل کرک پاتریک یکی از پرکاربردترین و معتبرترین مدل‌های ارزشیابی اثربخشی آموزش است که از دهه 1950 توسعه یافته و به طور گسترده در سازمان‌ها و مؤسسات آموزشی مورد استفاده قرار گرفته است. در سال 2025، با تغییرات گسترده در فناوری‌های آموزشی و نیازهای یادگیری، این مدل همچنان به عنوان چارچوبی اساسی برای ارزیابی آموزش مورد توجه قرار دارد. در این مقاله، نگاهی به تغییرات و روندهای جدید در استفاده از مدل کرک پاتریک خواهیم داشت.
سطوح مدل کرک پاتریک
مدل کرک پاتریک از چهار سطح تشکیل شده است:
- واکنش (Reaction): بررسی میزان رضایت و بازخورد اولیه شرکت‌کنندگان نسبت به آموزش.
- یادگیری (Learning): اندازه‌گیری میزان کسب دانش و مهارت‌های جدید.
- رفتار (Behavior): ارزیابی تأثیر آموزش بر تغییر رفتار افراد در محیط کار.
- نتایج (Results): سنجش تأثیر کلی آموزش بر عملکرد سازمانی.
تغییرات و چالش‌های مدل کرک پاتریک در سال 2025
- استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی
در سال 2025، متخصصان حوزه آموزش و فناوری در حال بررسی ظرفیت‌های هوش مصنوعی برای بهبود ارزشیابی یادگیری و تحلیل داده‌های آموزشی هستند. این فناوری در آینده می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا داده‌های دقیق‌تری از تأثیر آموزش بر عملکرد کارکنان استخراج کنند.
- روش‌های ارزیابی مبتنی بر داده‌های واقعی
امروزه، استفاده از داده‌های عملیاتی و رفتارهای واقعی کاربران در محیط کار جایگزین روش‌های سنتی مانند نظرسنجی‌ها شده است. سازمان‌ها می‌توانند با استفاده از داده‌های عملکردی، سطح سوم و چهارم مدل کرک پاتریک را به دقت بیشتری ارزیابی کنند.
- تأکید بر یادگیری مداوم و توسعه فردی
در گذشته، ارزشیابی اثربخشی آموزش بیشتر بر برنامه‌های خاص و دوره‌های کوتاه‌مدت متمرکز بود، اما در سال 2025، یادگیری مداوم و توسعه فردی به عنوان بخشی از فرهنگ سازمانی در نظر گرفته می‌شود. راهکارهایی مانند قابلیت «یادگیری آزاد» که برگرفته از مفاهیم MOOC در نرم‌افزار ایده پیاده‌سازی شده است، به یادگیری مداوم کمک می‌کند.
- استفاده از یادگیری ترکیبی و آنلاین
گسترش آموزش‌های آنلاین و مدل‌های یادگیری ترکیبی (Blended Learning) نیاز به تغییر در روش‌های ارزشیابی را ایجاد کرده است. به عنوان نمونه، سامانه یادگیری الکترونیکی ایده، یادگیری غیر حضوری و مستمر را در محیط‌های آنلاین فراهم کرده است.
نتیجه‌گیری
مدل کرک پاتریک همچنان یک پایه قوی و مستحکم برای ارزیابی اثربخشی آموزش در سال 2025 باقی مانده است. با پیشرفت فناوری‌ها و تغییر رفتار و فرهنگ یادگیری، شاهد تغییراتی در نحوه اجرای این مدل خواهیم بود که می‌تواند آن را بیش از پیش کارآمد کند. ابزارهایی مانند هوش مصنوعی، داده‌های عملیاتی، یادگیری مداوم و سامانه‌های یادگیری الکترونیکی به بهینه‌سازی این مدل کمک خواهند کرد و آن را به چارچوبی مدرن و سازگارتر با نیازهای امروز و آینده تبدیل خواهند کرد.
