نقش گیمیفیکیشن در حفظ انگیزه یادگیرندگان بزرگسال در محیط‌های سازمانی

مقدمه

آموزش بزرگسالان در محیط‌های سازمانی به دلایل مختلف، از جمله کمبود زمان، خستگی شغلی، و عدم ارتباط آموزش با نیازهای واقعی شغلی، چالش‌هایی به همراه دارد. در چنین محیط‌هایی، حفظ انگیزه و مشارکت یادگیرندگان بزرگسال اهمیت ویژه‌ای دارد. گیمیفیکیشن، به‌عنوان یک رویکرد نوین در طراحی تجربه‌های آموزشی، می‌تواند به حل این چالش‌ها کمک کند.

گیمیفیکیشن در یک نگاه

گیمیفیکیشن یعنی استفاده از عناصر بازی در زمینه‌هایی که ذاتاً بازی نیستند مثل: محیط‌های آموزشی، کاری ،اجتماعی، منابع انسانی یا حتی سلامت. منظور از این عناصر چیزهایی مثل امتیازدهی، رقابت، چالش، پاداش و سطوح پیشرفت است.

در واقع، هدف اصلی گیمیفیکیشن ایجاد “انگیزه درونی” است. نظریه «خودتعیینی» (Self-Determination Theory) تأکید می‌کند که افراد وقتی یادگیری را با اراده، حس پیشرفت، و ارتباط انسانی تجربه کنند، پایداری بیشتری دارند.

گیمیفیکیشن و انگیزش در یادگیری بزرگسالان

گیمیفیکیشن شامل استفاده از عناصر بازی (چالش‌ها، امتیازدهی، پاداش‌ها و رقابت) در محیط‌های غیر بازی است.    برای یادگیرندگان بزرگسال، انگیزش درونی و کاربردی بودن آموزش‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.در محیط‌های سازمانی که غالباً خشک و رسمی هستند، ایجاد تعامل و تجربه‌ای مثبت از آموزش می‌تواند موجب افزایش مشارکت و انگیزش یادگیرندگان شود.

چالش‌های آموزش بزرگسالان در محیط‌های رسمی

بزرگسالان با نگاه متفاوت‌تری وارد فرآیند یادگیری می‌شوند. مهم‌ترین چالش‌هایی که آموزش سازمانی با آن روبه‌رو است، عبارتند از:

• کاهش انگیزه درونی: کارمندان ممکن است دوره‌ها را صرفاً برای رفع الزام بگذرانند، نه از روی علاقه یا نیاز واقعی.
• محیط خشک و بی‌روح:بیشتر پلتفرم‌های آموزشی و فضای آموزشی در سازمان‌ها به ‌ندرت جذاب و متنوع هستند.
• پیوند ناکافی با وظایف شغلی: آموزش‌ها معمولاً به‌طور مستقیم به نیازهای شغلی واقعی مرتبط نیستند.

گیمیفیکیشن چطور می‌تواند کمک کند؟

• افزایش مشارکت: گیمیفیکیشن با افزودن رقابت‌های سالم و چالش‌های جذاب، می‌تواند سطح مشارکت یادگیرندگان را به‌طور چشمگیری افزایش دهد
• تقویت یادگیری درازمدت: پاداش‌ها و رقابت‌ها نه‌تنها به حفظ انگیزه کمک می‌کنند بلکه موجب تقویت یادگیری و بهبود حافظه می‌شوند.
• تجربه تعاملی: گیمیفیکیشن به‌ویژه از طریق طراحی‌های تعاملی، مانند سیستم‌های امتیازدهی و تخته‌های رقابتی، می‌تواند تجربه یادگیری را برای بزرگسالان جذاب‌تر کند
• شخصی‌سازی تجربه یادگیری:با طراحی مسیرهای متفاوت، هر فرد تجربه خاص خودش را دارد. این شخصی‌سازی باعث حس تعلق بیشتر می‌شود.

پیاده‌سازی گیمیفیکیشن در محیط‌های سازمانی

پیاده‌سازی موفق گیمیفیکیشن نیازمند طراحی دقیق و توجه به ویژگی‌های خاص یادگیرندگان بزرگسال است. برخی از روش‌ها برای پیاده‌سازی گیمیفیکیشن شامل:

چالش‌های آموزشی: طراحی چالش‌هایی که به‌طور مستقیم با وظایف شغلی مرتبط باشد می‌تواند جذابیت آموزش‌ها را افزایش دهد.                                                                                                                         مثال: ایجاد سناریوهای داستان‌محور که کاربران باید با انتخاب‌های درست در مسیر آموزش پیش بروند.

سیستم‌های امتیازدهی و پاداش‌ها: استفاده از سیستم‌های امتیازدهی برای تشویق به پیشرفت و عملکرد بهتر. مثال:اختصاص امتیاز به فعالیت‌هایی مثل تماشای ویدئوهای آموزشی، پاسخ به آزمون‌ها

رقابت‌های سالم: ایجاد فضای رقابتی در درون گروه‌ها یا بین افراد به‌طوری‌که انگیزه‌های درونی افزایش یابند.

مثال: مسابقه ماهانه بین واحدها برای تکمیل بیشترین دوره‌های آموزشی

مطالعات و شواهد موجود

مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که گیمیفیکیشن در محیط‌های آموزشی سازمانی مؤثر است. به‌عنوان مثال، تحقیقی که توسط انجام شده است، نشان می‌دهد که گیمیفیکیشن می‌تواند اثربخشی آموزش‌ها را در سازمان‌ها افزایش دهد. علاوه بر این، تحقیق به وضوح نشان می‌دهد که گیمیفیکیشن می‌تواند به حفظ و افزایش انگیزه یادگیرندگان کمک کند.