خانه » امنیت، اصالت و تحلیل در آزمون الکترونیکی

امنیت، اصالت و تحلیل در سامانه آزمون الکترونیکی
استفاده از ابزارهای غیرحضوری در کنار نتایج های مثبت و فراوانی که دارند، دغدغه هایی را نیز برای بهره برداران خود به همراه می آورند. سامانه های یادگیری و آزمون الکترونیکی ایده نیز از این نگرانی ها مستثنا نیستند و تیم ایده همواره به دنبال راهکارهایی در جهت رفع یا کاهش این موانع می باشد. بخشی از این دغدغه ها در خصوص امنیت و اطمینان از مقاومت نرم افزارهای تحت شبکه در مقابل نفوذ و حملات احتمالی می باشد که در این حوزه ایده با پایش و تلاش مداوم، راه های آسیب پذیری را برطرف نموده و موفق به کسب قبولی در آزمون های متعدد امنیتی و نمود بلوغ امنیتی نرم افزارهای دانش بنیان خود شده که نمونه ای از آن اخذ گواهی امنیتی افتا از سازمان فناوری اطلاعات ایران است.
نگرانی مهم دیگر که وجود دارد جلوگیری از سواستفاده و اصطلاحا تقلب به خصوص در آزمون های غیرحضوری می باشد. در این خصوص قابلیت های متعددی در تولید پرسشنامه و کنترل نحوه پاسخ دهی در سامانه آزمون الکترونیکی ایده پیش بینی شده است، ولی یکی از مسائلی که باعث می شود اعتماد برگزارکنندگان به آزمون های از راه دور محقق نشود، اطمینان از این مسئله است که شرکت کننده، مطمئنا فرد مورد نظر باشد. در این خصوص، پیش از این، قابلیت هایی نظیر استفاده از OTP جهت ورود به سامانه در نرم افزارهای ایده، پیش بینی شده بود و اکنون در جدید ترین نسخه آزمون الکترونیکی قابلیت ثبت تصویر کاربر با استفاده از دوربین موبایل در اپ و استفاده از وبکم در نسخه وب، آماده بهره برداری شده است. به این وسیله و با تنظیماتی که در اختیار مدیر آزمون است، این امکان فراهم است که در آغاز و انتهای آزمون و به دفعات، مثلا هر سه دقیقه یک بار حین آزمون، تصویر پاسخ دهنده ذخیره و متعاقبا جهت تصدیق هویت فرد مورد استفاده قرار گیرد.


یکی دیگر از چالش های برگزاری آزمون های الکترونیکی به ویژه آنجایی که صحبت از آزمون های ملاک مرجع و هنجار مرجع خواهد بود، بحث تحلیل آزمون ها برای سنجش روایی و پایایی آزمون ها می باشد.
هدف کلی تحلیل سوال های آزمون، بررسی ویژگی های فنی هر یک از سوالات به منظور تعیین میزان دقت و نارسایی های آنها است. در تحلیل سوال های آزمون ها، نقاط ضعف و قوت آزمون و کیفیت سوال های آن تعیین می شود. لازم است مجریان آموزش و مدرسین، پس از اجرای هر آزمون، سوال های آن را تحلیل کنند و با استفاده از نتایج حاصل به تجدید نظر در آزمون و بهبود کیفیت سوال ها برای استفاده های بعدی اقدام نمایند. برای این منظور در محصول آزمون الکترونیکی از ۲ روش استفاده می شود ضریب دشواری و تمیز.
به طور کلی، سوالی مطلوب است که در بازه مناسبی از ضریب دشواری (نزدیک به سطح بهینه دشواری) قرار گیرد و از قدرت تمیز بالایی برخوردار باشد. یکی از معیارهای تحلیل سوالات آزمون ضریب دشواری است، ضریب دشواری عددی بین صفر و یک است که اگر این عدد به یک نزدیک باشد سوال راحت و اگر به صفر نزدیکتر باشد سوال سخت خواهد بود.
ضریب تمیز، قدرت سوال را در تمایزگذاری یا تشخیص بین گروه قوی و گروه ضعیف آزمون شوندگان مشخص می کند یعنی معلوم می نماید که سوال، تا چه اندازه می تواند گروه قوی را از گروه ضعیف جدا سازد. این متغیر عددی بین صفر و یک می باشد که هر چه این عدد بزرگتر باشد متمایز کردن افراد قوی و ضعیف بهتر است.
پس از آشنایی با روش تحلیل سوالات در بالا شاید به نظر رسد که به دست آوردن این متغیر و معیارها و تحلیل سوالات به صورت دستی و تک به تک کار دشواری باشد اما، در سامانه آزمون الکترونیکی ایده علاوه بر فراهم آوردن قابلیت دادن آزمون به صورت الکترونیکی و آنلاین، قابلیت تحلیل آزمون ها به صورت خودکار و مشاهده درجه دشواری و ضریب تمیز برای هر سوال و قابلیت های فراوان دیگری را فراهم آورده است.
برای مرور قابلیت های امنیت ، اصالت و تحلیل آزمون الکترونیکی، موار زیر قابل معارفه می باشد:
- مجوز استفاده با ارایه نام کاربری و رمز
- ورود با استفاده از رمز یک بار مصرف (OTP)
- تصویر برداری جهت تصدیق هویت
- بانک سوالات گسترده با تنوع گزینش سوال
- پرسشنامه های متفاوت و منحصر بفرد به ازای هر شرکت کننده
- چیدمان سوالات و گزینه های متفاوت
- تنوع سوالات به لحاظ فرم و محتوا و همچنین قابلیت استفاده از صوت و تصویر در سوالات
- محدودیت زمانی متنوع با اجرای سیستمی و دقیق
- گزارش خطا توسط شرکت کنندگان
- شناسایی سوالات اشتباه جهت تحلیل و تصمیم گیری و سنجش دقیق تر
- شناسایی گزینه اشتباه جهت تحلیل و تصمیم گیری و سنجش دقیق تر
- جدا سازی فراگیر به لحاظ فیزیکی
- حذف عامل انسانی از تصحیح، تجمیع، مراقبت و نظارت
- یکپارچه سازی شرایط برگزاری و نظارت برای همه شرکت کنندگان
- قابلیت بکارگیری در وب و موبایل
- تقسیم وظایف در طراحی سوالات به صورت توزیع شده
