استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰ و نحوه انطباق آن با نرم افزار

در این مقاله ابتدا به شرح مختصری از معرفی استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰ ، اهداف آن، مزایا، تفاوتهای آن با دیگر استانداردها خواهیم پرداخت و نهایتا به این موضوع اشاره می کنیم که چطور در یک سازمان می توان به صورت مکانیزه از این استاندارد بهره مند شد.
در استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰ منظور از “تحصیلات و آموزش غیر‌رسمی” ، هرگونه تحصیلات و آموزش سازمان یافته‌ای است که خارج از سیستم‌های رسمی شناخته شده در تحصیلات ابتدایی، تکمیلی و بالاتر باشد. از جمله ” تحصیلات و آموزش غیر‌رسمی” می‌توان به آموزش‌های شغلی، آموزش‌های مادام العمر و آموزش‌های درون‌سازمانی (در محل سازمان یا برون‌سپاری شده) اشاره کرد.

تمرکز اصلی این استاندارد بر یادگیری (Learning) است به جای آموزش (Training)

استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰ یک استاندارد با ماهیت صدور گواهینامه می باشد سازمان هایی که حوزه فعالیت آنها آموزش های غیررسمی است می توانند این استاندارد را دریافت کنند. همچنین واحدهای آموزش شرکت ها، کارخانه ها و همه انواع سازمان ها حتی مراکز آموزشی هم می توانند این استاندارد را اجراء و مستقر نموده و پس از طی مراحل و روند ممیزی، گواهینامه انطباق با این استاندارد را اخذ نمایند.
در بند چهار استاندارد ” مدیریت تأمین خدمات یادگیری ” ، در خصوص مباحث مدیریتی و سیستمی مانند بازنگری مدیریت، ممیزی داخلی، ریسک، مباحث مالی و . . . بحث می شود. این استاندارد همخوانی مطلوبی با استاندارد ایزو ۹۰۰۱:۲۰۰۸ دارد و سازمان هایی که در حوزه آموزش فعال هستند می توانند این استاندارد را اجرا کرده و گواهینامه استقرار و پیاده سازی این استاندارد بین المللی را دریافت نمایند.

هدف این استاندارد چیست ؟

هدف این استاندارد، ارائه یک مدل عمومی برای کیفیت کارکرد و عملکرد حرفه‌ای ارائه دهندگان خدمات یادگیری و مشتریان آن‌ها در طراحی، توسعه و اجرای تحصیلات و آموزش‌های غیررسمی می‌باشد.

• بهبود سیستم در کیفیت خدمات آموزشی ارائه ‌شده
• شفافیت در خدمات معطوف به یادگیری
• افزایش توان رقابتی خدمات ارائه‌شده
• تحلیل شفاف برنامه‌های آموزشی
• توسعه ی یک آموزش فراگیر محور اثربخش
• تمرکز بر نیازهای فراگیران
• نتایج قابل اندازه‌گیری در ارزشیابی خدمات آموزشی
• پایش مستمر و کنترل فرآیند یادگیری
• رسمیت بین المللی وتوسعه فعالیت‌های آموزش در اثر اجرای استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰

تفاوت با سایر استاندارد ها :

1. تمرکز اصلی استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰ بر یادگیری است به جای آموزش بر خلاف استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ که صرفا برای واحد آموزش سازمان‌ها در نظر گرفته شده و استاندارد Iwa2 که صرفا برای سازمان‌هایی است که فعالیت اصلی‌شان آموزش است، قابل کاربرد است، این استاندارد هم در سازمان های آموزشی و هم برای واحدهای آموزش سازمان ها، قابل پیاده‌سازی است.
2. استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰، صرفا به فرایندهای آموزش سازمان ها نمی‌پردازد و علاوه بر توجه به فرآیند آموزش، به فرایند منابع انسانی، مدیریت مالی، مدیریت ریسک و …. نیز توجه دارد.
3. استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ جهت مدیریت فرایندهای آموزش برای فراگیران سازمان استفاده می‌شود و تمامی این فرایندها شامل نیازسنجی، طراحی، اجرا، ارزیابی و پایش در آن متصور شده است، در حالی که در استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰ مبنایی برای تامین کنندگان آموزش و یادگیری می باشد و اساسا بیشتر مورد استفاده سازمان هایی می باشد که خدمات آموزشی را به صورت بلوغ یافته ارائه می‌کنند.
4. در استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰، پانزده فرایند وجود دارد که باز هم ۵ فرایند اصلی همان فرایندهای اشاره شده در استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ است، محتوایی این دو استاندارد حاکی از صحه گذاری و کامل بودن استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ است. مشکل اغلب واحدهای آموزش این است که درک مناسبی از این استاندارد نداشته و به درستی آن را در واحد خود پیاده سازی نکرده‌اند، مدیریت ریسک و مالی در استاندارد ایزو ۲۹۹۹۰ به عنوان دو فرایند فرعی مطرح شده است که در استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ مطرح نشده و یا وجود ندارد، آسیب‌هایی که در اغلب واحدهای آموزش سازمان ها مشاهده شده بیشتر به دلیل عدم دقت در اجرای الزامات استاندارد است.

ویژگی‌های برجسته ۲۹۹۹۰ و انطباق با نرم افزار :

• تمرکز بر صلاحیت ارائه دهندگان خدمات یادگیری ( مدرسین و سایر کارکنان سازمان ارائه دهنده خدمت یادگیری) از طریق امتیازدهی به مراکز آموزشی و مدرسین در نرم افزار جهت مقایسه و ارزیابی
• تمرکز بر فراگیران طی فرآیند یادگیری به منظور پایش میزان فراگیری آن‌ها با قابلیت فرآیند ارزشیابی و اثربخشی با پیش آزمون و پس آزمون در سطح یادگیری
• تمرکز بر خروجی فرآیند‌های یادگیری به منظور پایش کیفیت و اثربخشی آن‌ها با امکان فرآیند ارزشیابی و اثربخشی در سطح رفتار
• تاکید بر استفاده از کلیه گزینه‌های در دسترس برای ارائه خدمات یادگیری مانند استفاده از کتابخانه مجازی، ارسال پیامهای آموزشی از طریق خبرنامه ها، استفاده از نرم افزار یادگیری الکترونیکی، فروم و اپلیکیشن موبایل
• در نظر گرفتن نیازمندی‌ها و انتظارات کلیه طرف‌های ذینفع در ارائه خدمات آموزشی از طراحی تا اجرای آن
• مدیریت مالی مناسب
• شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک