هدف کلی تحلیل سوال های آزمون ، بررسی ویژگی های فنی هر یک از سوالات به منظور تعیین میزان دقت و نارسایی های آنها است . در تحلیل سوال های آزمون نقاط ضعف و قوت آزمون و کیفیت سوال های آن تعیین میشود. لازم است مجریان آموزش و مدرسین ، پس از اجرای هر آزمون سوال های آن را تحلیل کنند و با استفاده از نتایج حاصل به تجدید نظر در آزمون و بهبود کیفیت سوال ها برای استفاده های بعدی اقدام نمایند . به طور کلی سوالی مطلوب است که در بازه مناسبی از ضریب دشواری (نزدیک به سطح بهینه دشواری) قرار گیرد و از قدرت تمیز بالایی برخوردار باشد .
اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل سوال های یک آزمون پاسخ هایی هستند که آزمون شوندگان به هر سوال داده اند .
ضریب دشواری
یکی از معیارهای تحلیل سوالات آزمون ضریب دشواری است ، ضریب دشواری عددی بین صفر و یک است که اگر این عدد به یک نزدیک باشد سوال راحت و اگر به صفر نزدیکتر باشد سوال سخت خواهد بود .
واریانس
متغیر دیگری که میتوان برای هر سوال محاسبه نمود واریانس سوال است .
واریانس نشان میدهد مقادیر یک متغیر تصادفی چگونه حول میانگین آن توزیع شدهاند .
یکی از راه های قضاوت درباره مفید بودن سوال های یک آزمون آن است که ببینیم سوال تا چه اندازه به پراکندگی یا واریانس نمرات کمک میکند . واریانس نمرات گروهی پاسخ دهنده به یک آزمون از دو قسمت تشکیل می یابد :
– واریانس سوال ها
– همبستگی های بین سوال ها
هر سوالی که دارای واریانس بزرگتری است و با سایر سوالات آزمون همبستگی بیشتری دارد به واریانس کل آزمون کمک بیشتری میکند در مقابل سوالی که با سایر سوال ها همبستگی ندارد و دارای واریانس کوچکی است کمک زیادی به واریانس کل آزمون نمیکند اگر در تحلیل آزمون به انتخاب سوال هایی بپردازیم که همبستگی زیادی با یکدیگر دارند و در ضمن دارای واریانس های بزرگتری هستند در مجموع آزمون بهتری تدارک دیده ایم.
ضریب تمیز
ضریب تمیز ، قدرت سوال را در تمایزگذاری یا تشخیص بین گروه قوی و گروه ضعیف آزمون شوندگان مشخص میکند و یعنی معلوم مینماید که سوال تا چه اندازه میتواند گروه قوی را از گروه ضعیف جدا سازد. این متغیر عددی بین صفر و یک میباشد که هر چه این عدد بزرگتر باشد متمایز کردن افراد قوی و ضعیف بهتر است.
پس از آشنایی با روش تحلیل سوالات در بالا شاید به نظر رسد که به دست آوردن این متغیر و معیارها و تحلیل سوالات به صورت دستی و تک به تک کار دشواری باشد اما در سامانه آزمون الکترونیکی ایده علاوه بر فراهم آوردن قابلیت دادن آزمون به صورت الکترونیکی و آنلاین قابلیت تحلیل آزمونها به صورت خودکار و مشاهده درجه دشواری و ضریب تمیز برای هر سوال و قابلیت های فراوان دیگری را فراهم آورده است . برای آشنایی بیشتر با این سامانه کلیک نمایید.
